Systemy napędów

🔧 Siłowniki w systemach oddymiania i przewietrzania – rodzaje, zastosowanie, działanie

📘 Definicja

Siłowniki to urządzenia elektromechaniczne stosowane w budynkach do automatycznego otwierania i zamykania okien, klap oraz drzwi. Odgrywają kluczową rolę w systemach:

  • oddymiania grawitacyjnego,

  • naturalnej wentylacji (SHEV/NV),

  • przewietrzania dziennego,

  • oraz w automatyce przeciwpożarowej.

Działają w oparciu o sygnały z central sterujących i systemów SSP, umożliwiając skoordynowaną reakcję instalacji na zagrożenie pożarowe.

Siłownik drzwiowy FTA 600R S12, Aumuller, FUMARO

Siłowniki drzwiowe

Urządzenia służące do automatycznego otwierania drzwi w przypadku pożaru.

Siłowniki do okien

Siłowniki, które służą do automatycznego otwierania i zamykania okien w przypadku pożaru.

Napęd ryglujący FVU, Aumuller, FUMARO

Napędy ryglujące

Urządzenia stosowane w oknach pożarowych i, które zapewniają dodatkową ochronę przed włamaniem i niekontrolowanym otwarciem.

Napęd trzpieniowy SP8 FAKRO, FUMARO

Napędy trzpieniowe

Napędy wykorzystywane przy naturalnej wentylacji.

🧭 Rodzaje siłowników i napędów

✅ Siłowniki drzwiowe

Stosowane w automatycznych systemach odblokowania drzwi w warunkach ewakuacji. Umożliwiają bezpieczne otwarcie drzwi przeciwpożarowych lub dymoszczelnych na podstawie sygnału z systemu SSP.

✅ Siłowniki do okien

Napędy łańcuchowe lub wrzecionowe montowane bezpośrednio na skrzydle lub ramie okna. Umożliwiają awaryjne otwarcie okien w celu oddymiania lub przewietrzania.

Typowe zastosowania:

  • klapy oddymiające w dachu,

  • okna uchylne w fasadach,

  • świetliki dachowe.

✅ Napędy ryglujące

Wspomagają zamknięcie i ryglowanie okien oraz klap w stanie spoczynkowym. Zapewniają ochronę przed nieuprawnionym otwarciem oraz poprawiają szczelność instalacji.

✅ Napędy trzpieniowe (wrzecionowe)

Siłowniki z wysuwanym trzpieniem, stosowane tam, gdzie wymagany jest większy skok otwarcia (np. okna dachowe, ciężkie skrzydła, świetliki). Charakteryzują się dużą siłą pchania i ciągłą pracą w trybie wentylacji.

🏢 Zastosowanie w systemach pożarowych

Siłowniki są niezbędne do:

  • ewakuacji dymu – szybkie otwarcie okien lub klap umożliwia naturalny odpływ dymu z budynku,

  • napływu powietrza – w połączeniu z klapami napowietrzającymi zwiększają skuteczność wentylacji pożarowej,

  • dziennego przewietrzania – możliwość lokalnego lub centralnego sterowania oknami w funkcji codziennej.

⚙️ Zasada działania

Siłowniki działają automatycznie po otrzymaniu sygnału z:

  • centrali oddymiania (np. CP-4024),

  • czujki dymu lub przycisku oddymiania,

  • systemu pogodowego (czujka wiatru/deszczu – np. CDW-03).

W zależności od typu, siłownik uruchamia proces:

  • otwierania skrzydła (łańcuch, trzpień, ramię),

  • ryglowania lub odblokowania elementu,

  • sygnalizacji pozycji (potencjometry, wyjścia zwrotne NO/NC).

📏 Standardy i wymagania

Siłowniki muszą spełniać normy europejskie:

  • EN 12101-2 – urządzenia do oddymiania grawitacyjnego,

  • EN 60335-2-103 – bezpieczeństwo mechanizmów napędowych,

  • wytyczne CNBOP dla instalacji SSP/oddymiania w Polsce.

Parametry techniczne powinny uwzględniać:

  • siłę pchania (zwykle 200–1000 N),

  • maksymalny skok (100–1000 mm),

  • rodzaj napięcia (24 V DC, czasem 230 V AC),

  • klasę ochrony IP.

🔄 Integracja i serwis

🔗 Integracja

Siłowniki są często zintegrowane z:

  • centralami przewietrzania,

  • modułami pogodowymi (czujki wiatru/deszczu),

  • systemami SSP i DSO.

Mogą współpracować z BMS lub być sterowane lokalnie (przyciski, zegary).

🛠️ Konserwacja

Regularne przeglądy obejmują:

  • sprawdzenie sprawności mechanicznej (łańcuch/trzpień/ramię),

  • kontrolę obwodów sterujących,

  • test działania z centrali SSP lub przewietrzania,

  • weryfikację sygnałów zwrotnych.

Zaleca się dokumentowanie przeglądów w książce eksploatacji zgodnie z PN-B-02877-4.

🧾 Podsumowanie

Siłowniki są kluczowym elementem w systemach oddymiania i wentylacji pożarowej. Odpowiadają za automatyczne i niezawodne otwarcie dróg dymowych i napowietrzających, co ma bezpośredni wpływ na skuteczność ewakuacji i bezpieczeństwo ludzi. Ich dobór, montaż i konserwacja muszą być zgodne z przepisami techniczno-budowlanymi oraz wymaganiami norm.