Czym się różni centrala AFG-4024 od AFG-2004?

PrzezAgata Nosek

Porównanie serii central oddymiania AFG-2004 i AFG-4000

Centrale oddymiania AFG-2004 oraz AFG-4024– obie serie zaprojektowano do automatycznego otwierania klap dymowych, okien oddymiających oraz sterowania urządzeniami napowietrzającymi w razie pożaru, a także do codziennej wentylacji pomieszczeń. Mimo podobnego przeznaczenia, serie te różnią się pod względem rozwiązań technicznych i funkcjonalności. Poniżej omówiono kluczowe różnice, obejmujące architekturę modułową, interfejsy komunikacyjne, tryby pracy, zasilanie i obciążalność, możliwości rozbudowy, integrację z innymi systemami oraz dostosowanie do wielostrefowych instalacji oddymiania.

W skrócie:

1. Różnice konstrukcyjne i funkcjonalne

Zasilanie i napięcie pracy

  • AFG-2004: Zasilanie 230 V AC / 24 V DC; dostępne warianty od 2A do 48A.

  • AFG-4024: Zasilanie 230 V AC; napięcie wyjściowe 24 V DC lub 48 V DC – zależnie od wersji; dostępne większe moce (do 80A).

Nowa seria umożliwia wybór napięcia wyjściowego (24/48 VDC), co pozwala optymalizować długości przewodów i spadki napięć przy większych instalacjach.

Modularność i skalowalność

  • AFG-2004: Modułowa budowa, obsługa do 6 linii oddymiania i 6 grup przewietrzania. Brak możliwości sieciowania.

  • AFG-4024: Modułowa, skalowalna konstrukcja – do 10L10G. Możliwość łączenia wielu central w sieć (RS-485, Ethernet).

Seria 4000 pozwala budować rozległe systemy w dużych budynkach wielostrefowych.

Tryby pracy i sterowanie

  • Obie serie obsługują tryby:

    • NORMALNY – sterowanie siłownikami klap i okien,

    • ZE – impuls do wyzwalaczy elektromagnetycznych,

    • WEN – załączanie styczników wentylatorów.

  • Dodatkowo AFG-4024 oferuje tryb ODWROTNY – np. dla zamykania klap po alarmie.

Integracja z systemami SSP, BMS, GEMOS

  • AFG-2004: Podstawowa komunikacja (styki, RS-485), współpraca z systemami jak GEMOS, BMS, IFTER.

  • AFG-4024: Pełna integracja z systemami nadrzędnymi (m.in. poprzez moduł komunikacyjny AFG-4000K), Ethernet, możliwość wizualizacji stanu systemu i sterowania z poziomu BMS.

Obsługa czujników i sygnalizacji

Obie serie wspierają:

  • przyciski RPO i PP,

  • czujniki pogodowe (CDW, CKW),

  • czujki dymu i temperatury,

  • krańcówki klap.

AFG-4024 posiada bardziej zaawansowaną diagnostykę i sygnalizację – np. dokładne rozpoznanie zablokowania klapy czy potwierdzenie zadziałania napędów.

2. Tabela porównawcza – kluczowe dane techniczne
ParametrAFG-2004AFG-4024
Zasilanie230 V AC / 24 V DC230 V AC / 24 lub 48 V DC
Maks. prąddo 48 Ado 80 A
Linie oddymianiado 6do 10
Grupy przewietrzaniado 6do 10
Sieciowanie centralbraktak (do 16 szt.)
Integracja z BMSpodstawowapełna (moduł komunikacji)
InterfejsyRS-485, USBRS-485, Ethernet, WiFi
Tryby pracyNORMALNY, ZE, WEN+ ODWROTNY
Diagnostykastandardrozszerzona
3. Rekomendacje zastosowania

AFG-2004 – dla mniejszych i średnich obiektów:

  • klatki schodowe w budynkach wielorodzinnych,

  • mniejsze hale, pawilony handlowe, magazyny,

  • budynki z 1–3 strefami oddymiania,

  • gdy nie jest wymagana sieć central ani zaawansowana integracja.

AFG-4024 – dla dużych i złożonych obiektów:

  • obiekty użyteczności publicznej (szpitale, szkoły, urzędy),

  • centra logistyczne i magazyny wysokiego składowania,

  • galerie handlowe i biurowce klasy A,

  • obiekty zintegrowane z SSP, BMS lub systemami GEMOS.

Centrala oddymiania AFG, FUMARO
Porównanie serii central oddymiania AFG-2004 i AFG-4000 – pełna treść:
Architektura i modułowość

AFG-2004 – Seria 2004 cechuje się architekturą modułową opartą o jednostkę bazową i dodatkowe moduły rozszerzeń. Standardowo centrala AFG-2004 jest wyposażona w jeden moduł obsługi jednej strefy oddymiania (tzw. linia oddymiania) oraz jednej grupy przewietrzania. Rozszerzenie systemu odbywa się przez dołączenie kolejnych modułów linii oddymiania i/lub modułów grup przewietrzania. Każdy moduł posiada własny mikrokontroler i komunikuje się z resztą systemu za pomocą wewnętrznej magistrali RS-485 z protokołem producenta. Dzięki temu architektura AFG-2004 pozwala łączyć wiele modułów w jedną sieć sterującą – maksymalnie do 32 modułów adresowalnych. Pozwala to teoretycznie zbudować system wielostrefowy przez sieciowanie central, choć praktycznie pojedyncza skrzynka centrali serii 2004 zwykle mieściła ograniczoną liczbę modułów (typowo 1–2 strefy). Całość ma budowę rozproszoną i moduł Master (bazowy) pełni rolę nadrzędną dla ewentualnych modułów dołączanych.

AFG-4024 – Seria 4000 (do której należy model 4024) wprowadza unowocześnioną konstrukcję, również modułową, jednak bardziej skalowalną i zintegrowaną. Centrale AFG-4024 występują w wielu wariantach konfiguracji fabrycznej – od jednostrefowych po wielostrefowe. Przykładowo dostępne są centrale obsługujące 2 lub 3 linie oddymiania (strefy) oraz odpowiadającą im liczbę grup przewietrzania w ramach jednej obudowy. Oznacza to, że jedna centrala AFG-4024 może zastąpić kilka central poprzedniej generacji, upraszczając strukturę systemu w większych budynkach. Również tutaj zastosowano magistralę wewnętrzną RS-485 łączącą moduły – komunikacja między modułami AFG-4024 jest oparta o ten sam jednolity protokół AFG. W efekcie moduły linii, moduły grup czy moduły przekaźnikowe w centrali 4024 są adresowalne i współpracują w sieci wewnętrznej. Nowa architektura pozwala łącznie także na sieciowanie do 31–32 urządzeń, jednak dzięki większej pojemności stref w pojedynczej centrali, często wystarcza mniejsza liczba central w systemie. Zwiększono również integrację podzespołów – np. moduły zasilacza, sterownika linii i komunikacji są lepiej skonsolidowane. Mimo to seria 4024 zachowuje zasadę modułowości, umożliwiając dodawanie dodatkowych modułów (np. przekaźników czy interfejsów komunikacyjnych) w zależności od potrzeb projektu.

Podsumowanie architektury: Obie serie są modułowe, lecz AFG-4024 oferuje większą elastyczność skalowania. AFG-2004 była projektowana głównie pod mniejsze systemy (1 strefa na centralę z możliwością rozbudowy do kilku), podczas gdy AFG-4024 natywnie obsługuje wiele stref w jednej jednostce. Dzięki temu nowa seria upraszcza topologię systemu oddymiania w dużych obiektach i zmniejsza liczbę wymaganych central.

Możliwości komunikacyjne (RS-485, Ethernet, Bluetooth, Wi-Fi)

AFG-2004 – W starszej serii komunikacja opiera się na interfejsie RS-485. Wspomniana wyżej magistrala RS-485 służy nie tylko do komunikacji pomiędzy modułami wewnątrz centrali, ale także do łączenia wielu central AFG-2004 w sieć (adresowalną). Protokół komunikacyjny AFG umożliwia wzajemne przekazywanie sygnałów i monitoring central w sieci z poziomu nadrzędnego systemu (np. komputera PC). Aby zintegrować centralę AFG-2004 z zewnętrznym systemem nadzoru (np. BMS) lub systemem wizualizacji, przewidziano opcjonalny drugi interfejs RS-485. Można go wyposażyć w protokół standardowy Modbus RTU lub w protokół dedykowany integracji z systemami wizualizacji pożarowej (np. GEMOS). Oznacza to, że AFG-2004, po doposażeniu, może komunikować się z nadrzędnym systemem zarządzania budynkiem poprzez Modbus (typowy w BMS) albo być włączona do dedykowanej platformy monitoringu pożarowego. Seria 2004 nie posiada natywnie interfejsów Ethernet ani bezprzewodowych – integracja IP wymaga zastosowania zewnętrznej bramki (np. konwertera RS-485 na Ethernet), a zdalny dostęp odbywa się głównie po kablu.

AFG-4024 – Nowa seria rozszerza zakres komunikacji, zachowując kompatybilność w dół z rozwiązaniami RS-485, a jednocześnie oferując nowocześniejsze interfejsy. Oprócz wbudowanej magistrali RS-485 dla potrzeb sieci modułów i sieci central, AFG-4024 posiada bardziej zaawansowane możliwości integracji zewnętrznej:

  • Interfejs Ethernet (TCP/IP) – Centrale AFG-4024 mogą być wyposażone w moduł komunikacyjny Ethernet, umożliwiający podłączenie do sieci LAN. Dzięki temu dostępna jest komunikacja np. w protokole Modbus TCP/IP (odpowiednik Modbus RTU, lecz przez Ethernet) do integracji z BMS, lub innych protokołów sieciowych jeśli producent przewidział (np. możliwość komunikacji z oprogramowaniem nadzoru przez sieć IP). Ethernet ułatwia też zdalny monitoring centrali poprzez sieć komputerową budynku.

  • Interfejsy bezprzewodowe – W odpowiedzi na współczesne potrzeby serwisowe, seria AFG-4024 wprowadza opcjonalne moduły Bluetooth i/lub Wi-Fi. Bluetooth może służyć do lokalnej bezprzewodowej komunikacji z centralą za pomocą aplikacji serwisowej na laptopie czy smartfonie – ułatwia to konfigurację lub przegląd zdarzeń bez konieczności otwierania obudowy czy podłączania kabla. Z kolei moduł Wi-Fi może pozwalać na bezprzewodowe włączenie centrali do sieci budynkowej lub stworzenie hotspota do połączenia serwisowego. To unowocześnienie znacząco podnosi wygodę diagnostyki i integracji w trudno dostępnych miejscach.

  • Dodatkowe protokoły – Poza standardowym Modbus RTU (realizowanym zapewne nadal przez RS-485) producent przewidział w nowej serii obsługę różnych protokołów automatyki budynkowej. Moduł komunikacyjny może być skonfigurowany fabrycznie lub programowo do wymaganego protokołu. Dzięki temu AFG-4024 łatwiej współpracuje nie tylko z systemami pożarowymi, ale i z typowymi platformami BMS/SCADA.

Podsumowanie komunikacji: Seria AFG-4024 zachowuje zalety poprzednika (stabilna komunikacja RS-485 między modułami i centralami), dodając wbudowane lub opcjonalne interfejsy Ethernet i bezprzewodowe. AFG-2004 oferowała integrację tylko poprzez interfejs szeregowy i wymagała dodatkowych modułów do komunikacji IP, podczas gdy AFG-4024 jest bardziej otwarta na nowoczesne sposoby łączenia się z systemem – co znacząco ułatwia integrację z infrastrukturą IT budynku i serwis zdalny.

Zasilanie i obciążalność wyjść

Zasilanie awaryjne i główne: Obie serie central są zasilane z sieci 230 V AC 50 Hz i wyposażone we wbudowany zasilacz buforowy do ładowania akumulatorów. W normalnych warunkach centrale korzystają z zasilania sieciowego, utrzymując jednocześnie akumulatory w stanie pełnego naładowania. W razie zaniku napięcia sieci, przechodzą na zasilanie bateryjne, zapewniając ciągłość działania systemu oddymiania przez wymagany czas (co najmniej 72 godziny czuwania plus pełny cykl alarmowy zgodnie z normami).

  • AFG-2004 jest centralą 24-woltową – dostarcza napięcie 24 V DC do napędów i urządzeń wykonawczych. Standardowo wykorzystuje zestaw 2 akumulatorów 12 V połączonych szeregowo (co daje 24 V). W zależności od wersji prądowej i wielkości obudowy mieszczą one akumulatory o różnej pojemności: mniejsze modele (np. 2A, 8A) korzystają z akumulatorów ~7 Ah, większe (16A) pozwalają na akumulatory 17 Ah, a najwyższe warianty mogły wymagać jeszcze pojemniejszych (lub dodatkowych modułów bateryjnych). Maksymalna pojemność obsługiwana w standardowej obudowie serii 2004 to około 2×17 Ah (choć dokumentacja wskazuje 2×5 Ah jako typowe minimum, co sugeruje istnienie też większych obudów). Układ ładowania zapewnia utrzymanie baterii w trybie buforowym oraz kontrolę ich stanu (spadek pojemności sygnalizowany jako uszkodzenie).

  • AFG-4024 w wersji podstawowej również jest systemem 24 V DC, korzystającym z 2 akumulatorów 12 V. Jednak w ramach serii AFG-4000 wprowadzono także model AFG-4048 – wersję z 48 V DC na wyjściu. Wariant 48-woltowy wymaga zastosowania 4 akumulatorów 12 V (uzyskanie 48 V) i jest przeznaczony do instalacji o bardzo dużych powierzchniach lub z siłownikami przystosowanymi do wyższego napięcia. Dzięki 48 V zmniejsza się prąd płynący przez linie zasilające siłowniki, co redukuje spadki napięć na długich przewodach i pozwala obsłużyć więcej urządzeń w odległych punktach budynku. Ta różnica napięć zasilania stanowi istotną cechę odróżniającą serie – AFG-2004 występowała tylko w wersji 24 V, podczas gdy seria AFG-4024/4048 daje wybór między 24 V a 48 V w zależności od potrzeb projektu.

Obciążalność prądowa wyjść: Zarówno stare, jak i nowe centrale oferowane są w różnych wariantach maksymalnego prądu wyjściowego, aby dopasować się do liczby i wielkości podłączonych siłowników/napędów w strefie. Obciążalność określa sumaryczny prąd, jaki centrala może dostarczyć na wyjściach silnikowych (oddymiania) w trakcie otwierania klap.

  • AFG-2004 była produkowana w wersjach o prądzie nominalnym m.in. 2 A, 8 A, 16 A, 24 A, aż do 48 A. Tak szeroki zakres realizowano poprzez odpowiednie moduły mocy (np. moduł 8A, lub złożenie kilku modułów 8A dla uzyskania 16A itd.). W praktyce popularne modele to 8A (do małych klatek schodowych) oraz 16A czy 24A (większe klapy lub kilka siłowników równolegle). W centralach 2004 zwykle jeden zestaw wyjść zasila całą strefę oddymiania – tzn. dany prąd maksymalny dotyczy jednego obwodu (pary wyjść zmiennopolaryzacyjnych) na strefę. Dla bardzo dużych prądów (32A, 48A) centrala była wyposażana w kilka równoległych modułów zasilacza/wyjść, które wspólnie obsługiwały tę jedną strefę (lub ewentualnie dzielono na dwie strefy po połowie prądu, jeśli konfiguracja to przewidziała). Trzeba zaznaczyć, że tak duże prądy dotyczą sytuacji z wieloma siłownikami okiennymi w jednej strefie – centrala musi wtedy jednocześnie zapewnić prąd wszystkim napędom otwierającym się na raz.

  • AFG-4024 oferuje podobne zakresy prądowe (spotykamy wersje 4 A, 8 A, 12 A, 16 A, 24 A, 32 A, a także 40 A czy 48 A w największych konfiguracjach). Różnica tkwi w rozplanowaniu wyjść mocy. W serii 4000 wprowadzono koncepcję dzielenia dużych obciążeń na kilka kanałów. Przykładowo, centrala o sumarycznej obciążalności 24 A może być zrealizowana jako 4 niezależne kanały po 6 A każdy lub 3 kanały po 8 A – w zależności od konstrukcji modułów. Często spotyka się opis, że np. 24A to „4×6A”, a 32A to „4×8A”. Oznacza to, że centrala ma fizycznie cztery obwody wyjściowe, każdy zdolny do dostarczenia 6 lub 8 A, które mogą działać równolegle w ramach jednej strefy lub zostać podzielone między strefy. Korzyczą takiego rozwiązaniajest możliwość podziału grup siłowników na osobno zabezpieczone obwody – w razie przeciążenia jednego, pozostałe nadal działają, co zwiększa niezawodność. Ponadto ułatwia to okablowanie dużej strefy (siłowniki można podłączyć do kilku wyjść bliżej miejsca ich montażu). W centrali AFG-2004 zazwyczaj była jedna para zacisków głównych na strefę, więc łączenie wielu siłowników wymagało zbiegnięcia się przewodów w jednym miejscu i zastosowania dodatkowych zabezpieczeń. Nowa seria ma lepszą dystrybucję mocy na wyjściach.

Zabezpieczenia i zasilacze: Obie serie spełniają wymagania norm dotyczących zasilania urządzeń przeciwpożarowych. Posiadają wbudowane zabezpieczenia przeciwzwarciowe i przeciążeniowe na wyjściach (każdy moduł lub kanał wyjściowy ma zwykle własny bezpiecznik elektroniczny bądź topikowy). W przypadku zwarcia lub nadmiernego poboru prądu centrala sygnalizuje uszkodzenie obwodu, a dany moduł może odłączyć zasilanie, chroniąc resztę systemu. AFG-4024 dzięki segmentacji wyjść może precyzyjniej wskazać, która gałąź powoduje błąd, natomiast AFG-2004 sygnalizowała uszkodzenie strefy jako całości. Zasilacz buforowy w serii 4024 jest zmodernizowany, o wysokiej sprawności, dostosowany także do opcji 48 V (w modelu 4048) – mimo to zasada działania pozostaje taka sama.

Podsumowanie zasilania i mocy: AFG-4024 dziedziczy wszystkie kluczowe cechy zasilania awaryjnego poprzedniej serii, ale dodaje wersję 48 V oraz usprawniony podział obwodów dużej mocy. Dzięki temu nowa centrala może zasilać rozleglejsze systemy (dłuższe linie kablowe, więcej siłowników) skuteczniej i bezpieczniej. W praktyce dla projektanta oznacza to większą swobodę doboru centrali do wielkości strefy – nie tylko pod kątem amperażu, ale i topologii okablowania.

Rozbudowa systemu: linie, grupy i moduły przekaźnikowe

Linie oddymiania i grupy przewietrzania: Termin linia oddymiania (strefa) oznacza odrębny obwód sterowania urządzeniami otwierającymi klapy/okna w danej strefie pożarowej. Grupa przewietrzania oznacza natomiast obwód sterujący oknami lub klapami używanymi do codziennego przewietrzania (np. klapy dymowe mogą pełnić funkcję klap wentylacyjnych otwieranych codziennie dla świeżego powietrza – wtedy ich otwieranie w trybie przewietrzania realizuje wyjście grupy). Jedna linia oddymiania może mieć zero, jedną lub kilka grup przewietrzania w zależności od konfiguracji systemu i potrzeb użytkowych.

  • W serii AFG-2004 standardowa centrala miała 1 linię oddymiania i 1 grupę przewietrzania. Istniały warianty urządzenia, w których dodawano drugą grupę przewietrzania do tej samej linii (oznaczane np. 1L2G), co pozwalało sterować dwoma podgrupami okien przewietrzających niezależnie w obrębie jednej strefy pożarowej. Rozbudowa o dodatkową linię oddymiania (czyli druga strefa oddymiania) wymagała dołożenia kolejnego modułu linii do centrali. Producent przewidywał taką możliwość – do centrali bazowej (master) można było dołączyć moduł linii AFG-2004L rozszerzający system o kolejną strefę oddymiania oraz przypisaną jej grupę przewietrzania. W praktyce jednak liczba linii w pojedynczej obudowie była ograniczona (m.in. przez miejsce na akumulatory i moduły). Większe systemy realizowano zatem poprzez sieć kilku central 2004, z których każda obsługiwała 1 strefę. Sieć zapewniała koordynację i zbiorczą sygnalizację, ale każda strefa miała własną fizyczną centralę. Podsumowując, rozbudowa serii 2004 jest możliwa, lecz skalowanie do wielu stref wymagało wielu jednostek lub niestandardowej rozbudowy obudowy o kolejne moduły.

  • W serii AFG-4024 rozbudowa systemu jest bardziej ekonomiczna – dostępne są centrale wieloliniowefabrycznie przygotowane do obsługi wielu stref. Przykładowo, model AFG-4024 może występować w konfiguracji 2L3G (2 linie oddymiania, 3 grupy przewietrzania) albo 3L3G (3 linie oddymiania, 3 grupy przewietrzania) w jednej centrali. Możliwe są też inne kombinacje (np. 1L4G dla jednej strefy z wieloma grupami przewietrzania, przydatne gdy jedna strefa ma kilka niezależnych sekcji okien do przewietrzania). Producent, dzięki modułowej budowie serii 4000, może zaoferować różne konfiguracje montując odpowiednią liczbę modułów linii i modułów grup w jednej skrzynce centrali o powiększonych rozmiarach. To oznacza, że rozbudowa do wielu stref jest znacznie łatwiejsza – wybiera się po prostu centralę o wymaganej liczbie linii, lub dokłada moduł do wolnego miejsca jeśli projekt rozrasta się o kolejną strefę (pod warunkiem, że dana obudowa i zasilacz są przystosowane). Dla bardzo dużych systemów wciąż można łączyć wiele central AFG-4024 w sieć (każda z kilkoma strefami), co daje ogromny potencjał skalowania (np. 10 central × 3 strefy = 30 stref oddymiania w spójnym układzie sieciowym).

Moduły przekaźnikowe i wyjścia pomocnicze: W systemach oddymiania często istnieje potrzeba sterowania urządzeniami dodatkowymi bądź przekazywania sygnałów statusowych. Mogą to być na przykład:

  • dodatkowe przekaźniki alarmowe do wysterowania urządzeń zewnętrznych (np. uruchomienie wentylatorów oddymiających, zamknięcie drzwi przeciwpożarowych, wyłączenie klimatyzacji),

  • sygnały do systemu SSP o aktywacji oddymiania w strefie,

  • sygnały do BMS o awarii/uszkodzeniu centrali,

  • kontrolki zdalne, syreny alarmowe, etc.

Seria AFG-2004 posiadała na płycie podstawowej przekaźnik sygnalizacji uszkodzenia oraz często przekaźnik alarmu pożarowego (bezpotencjałowe styki wyprowadzone na listwę). Jeśli potrzebna była większa liczba wyjść, przewidziano dedykowany moduł przekaźników pomocniczych (AFG-2004P). Taki moduł mógł dostarczyć np. kilka dodatkowych przekaźników programowalnych (konfigurowanych zworkami co do funkcji – np. powielenie alarmu, oddzielna sygnalizacja zadziałania przewietrzania, sygnał zadziałania czujki pogodowej itp.). Moduł przekaźnikowy dołączał się również do magistrali centrali, rozszerzając jej możliwości sygnalizacyjne. W nazwie centrali często dodawano wtedy “+P” (np. AFG-2004/8A 1L1G+P oznacza centralę 8A z modułem przekaźnikowym dodającym dodatkowe wyjścia). Ogólnie jednak, w serii 2004 liczba wyjść pomocniczych była skromna bez dodatkowych modułów – projektanci musieli przewidzieć ten moduł, gdy wymagane były liczne integracje.

W serii AFG-4024 zachowano możliwość rozbudowy o moduły przekaźnikowe (np. AFG-4000P). Same centrale w wersji standardowej również posiadają kluczowe styki wyjściowe na płycie (alarm, uszkodzenie), lecz nowa generacja oferuje bardziej rozbudowaną logikę sterowania wyjściami. Dzięki zwiększonej mocy obliczeniowej i większej liczbie modułów, możliwe jest realizowanie kilku funkcji jednocześnie. Np. w centrali wielostrefowej, każdy moduł linii może mieć przypisany własny przekaźnik alarmowy do sterowania wentylatorem dla tej strefy. Producent dostarcza moduły przekaźnikowe, które podobnie jak w serii 2004, można dodawać do systemu celem uzyskania dodatkowych wyjść. Często moduł taki zawiera 8 wyjść przekaźnikowych konfigurowalnych programowo (lub zworkami) do różnych stanów systemu. Integrator systemu może zatem dostosować centralę AFG-4024 do złożonych sekwencji: np. jedno wyjście pomocnicze zadziała przy alarmie w dowolnej strefie, inne tylko przy alarmie w konkretnej strefie, kolejne gdy pojawi się uszkodzenie zasilania itp. Z punktu widzenia rozbudowy, seria 4024 zapewnia więcej miejsca i większą przepustowość dla modułów dodatkowych – co ważne, bo większe obiekty wymagają nieraz licznych sygnałów zwrotnych do systemu nadrzędnego.

Podsumowanie rozbudowy: AFG-4024 zdecydowanie ułatwia budowę systemów wieloliniowych (wielostrefowych) w porównaniu do AFG-2004. Tam, gdzie wcześniej należało zastosować kilka central 2004, dziś można często użyć jednej wielostrefowej 4024, zachowując jednocześnie możliwość dalszej rozbudowy przez sieć RS-485. W obu seriach dostępne są moduły rozszerzeń funkcjonalnych (przekaźniki, interfejsy), jednak nowa seria ma większą pojemność na moduły i bardziej rozbudowane możliwości konfiguracyjne wyjść, co sprosta wymaganiom skomplikowanych instalacji.

Współpraca z systemem SSP, BMS i systemami wizualizacji

Integracja centrali oddymiania z innymi systemami budynku jest kluczowa, ponieważ system oddymiania nie działa w izolacji – współpracuje z Systemem Sygnalizacji Pożarowej (SSP), często jest monitorowany przez Systemy Zarządzania Budynkiem (BMS), a także bywa nadzorowany przez dedykowane systemy wizualizacji pożarowej(graficzne stanowiska obserwacji). Seria AFG-2004 i AFG-4024 oferują taką współpracę, ale różnią się sposobem i zakresem integracji.

Współpraca z SSP (centrala pożarowa):
– AFG-2004: Centrale serii 2004 mogą działać autonomicznie, wykorzystując własne linie dozorowe (konwencjonalne linie czujek dymu/ciepła i ręcznych przycisków oddymiania RPO). Jednak w większych obiektach często sygnał o pożarze pochodzi z centrali sygnalizacji pożarowej. AFG-2004 posiada wejścia do podłączenia zewnętrznych sygnałów alarmowych – zazwyczaj jest to wejście typu ALARM zewnętrzny, które po zewrzeniu (przez przekaźnik alarmowy centrali SSP) wyzwala funkcję oddymiania. Dodatkowo centrala oddymiania przekazuje do SSP sygnały zwrotne, głównie sygnał uszkodzenia (wyjście uszkodzenia dozorowane przez centralę SSP jako każde inne urządzenie p.poż). W ten sposób SSP nadzoruje stan centrali oddymiania (czy jest sprawna, czy np. zgłasza awarię zasilania). W serii 2004 integracja z SSP odbywa się więc przez łączówkę sygnałową – styki bezpotencjałowe i wejścia sterujące.

– AFG-4024: Nowa seria również zapewnia takie podstawowe interfejsy przekaźnikowe do SSP (wejścia alarmowe, wyjścia uszkodzeniowe itp.), ale dodatkowo dzięki elastycznej konfiguracji może obsłużyć więcej scenariuszy. Przykładowo, w trybie wielostrefowym, centrala AFG-4024 może mieć dedykowane wejścia alarmowe dla każdej strefy oddymiania osobno, tak aby centrala SSP mogła niezależnie wyzwalać różne strefy (poprzez różne linie alarmowe). To ważne przy projektach, gdzie jedna centrala oddymiania obsługuje kilka stref – system SSP musi mieć kontrolę selektywną nad każdą z nich. AFG-4024 pozwala na taką konfigurację (czy to przez oddzielne wejścia elektryczne, czy przez adresowalny protokół, jeśli integracja jest cyfrowa). Ponadto, gdy użyjemy protokołu komunikacyjnego (Modbus/Gemos) zamiast suchych styków, integracja z SSP może być bardziej zaawansowana: centrala SSP (jeśli obsługuje odpowiedni protokół) może wtedy odpytywać centralę oddymiania o szczegółowy stan (np. która strefa zadziałała, stan zasilania, stan czujek pogodowych itp.). Takie rozwiązania są jednak rzadziej spotykane – dominują proste, niezawodne połączenia przekaźnikowe, które obie serie w pełni wspierają.

Współpraca z BMS (Building Management System):
Systemy BMS zwykle oczekują informacji o stanie systemów p.poż. oraz możliwości podstawowego sterowania (np. wymuszenia otwarcia klap do przewietrzania). Seria AFG-2004, po doposażeniu w moduł Modbus RTU, umożliwia dołączenie do magistrali automatyki budynkowej. W praktyce centrala oddymiania udostępnia w BMS takie sygnały jak stan alarmu (czy któraś strefa jest w trybie pożar), stan uszkodzenia, ewentualnie stan zasilania rezerwowego i inne istotne alarmy techniczne. Możliwe jest też wysyłanie komend z BMS – np. wymuszenie otwarcia klap (tryb przewietrzania) jeśli centrala to wspiera zdalnie. W przypadku AFG-2004 integracja ta wymagała pewnego nakładu (moduł i konfiguracja protokołu).

AFG-4024 czyni integrację z BMS łatwiejszą i bardziej wszechstronną. Mając do dyspozycji Modbus RTU/TCP (oraz potencjalnie inne protokoły, jak BACnet w nowszych wersjach, jeśli oferowane), centrala może stać się elementem Internetu Rzeczy w budynku. BMS może szczegółowo monitorować każdą strefę oddymiania: oprócz podstawowych sygnałów, odczytywać np. stan czujek pogodowych (deszcz/wiatr), aktualne pomiary napięcia akumulatorów, czy precyzyjne kody usterek (np. uszkodzenie linii czujek w strefie 2). AFG-4024 może także przyjmować komendy z BMS – np. blokadę przewietrzania (jeśli warunki zewnętrzne na to nie pozwalają) lub testowe uruchomienie w trybie serwisowym. Oczywiście, wszystko to zależy od polityki bezpieczeństwa (zwykle systemy oddymiania w trybie alarmu powinny działać autonomicznie, a BMS jedynie monitoruje). Niemniej, nowa seria jest przygotowana do głębszej integracji z systemami nadzoru, dając operatorom budynków więcej informacji i możliwości kontrolnych niż to było standardowo dostępne w serii 2004.

Systemy wizualizacji i nadzoru pożarowego:
Poza BMS, istnieją dedykowane systemy wizualizacji zdarzeń pożarowych – od prostych synoptycznych paneli po zaawansowane stanowiska komputerowe (np. z oprogramowaniem typu SCADA dla straży pożarnej w budynku). AFG-2004 mógł współpracować z takimi systemami poprzez protokół GEMOS (lub inne, jeśli dostosowano moduł komunikacyjny). Było to przydatne np. gdy instalacja wymagała włączenia centrali oddymiania w istniejący system monitoringu pożarowego (dostarczany przez firmę zewnętrzną). Seria 4024 kontynuuje tę ideę – nadal możliwa jest komunikacja z systemami wizualizacji, przy czym dzięki obsłudze Ethernet/TCP może to być realizowane łatwiej (po sieci IP). Np. centralna stacja monitorowania może w czasie rzeczywistym otrzymywać informacje z wszystkich central oddymiania AFG-4024 w budynku przez sieć, zamiast polegać na zbieraniu sygnałów przekaźnikowych. W obu seriach dostępne są także lokalne panele synoptyczne – np. pulpity zbiorcze, które poprzez magistralę AFG potrafią wyświetlać stan wielu central (takie rozwiązanie stosuje się np. na portierni, gdzie jedna tablica LED informuje o stanie wszystkich stref oddymiania). W serii 2004 funkcję tę realizował moduł komunikacyjny AFG-COM, a w serii 4024 jest to zaimplementowane jako część systemu sieciowego central – możliwe jest dołączenie panelu zbiorczego lub komputera nadzoru z odpowiednim oprogramowaniem.

Podsumowanie integracji: AFG-4024 jest bardziej otwarta na integrację cyfrową z innymi systemami, podczas gdy AFG-2004 koncentrujeła się na integracji poprzez sygnały elektryczne i prosty protokół szeregowy. Mimo to, obie serie zapewniają pełną współpracę z centralami pożarowymi (co jest kluczowe dla bezpieczeństwa) oraz możliwość monitoringu przez BMS/wizualizację. Nowa generacja spełnia współczesne wymagania inteligentnych budynków, oferując bogatszy zestaw danych i łatwiejsze podłączenie do sieci zarządzania budynkiem.

Zastosowanie w projektach wielostrefowych

Wielostrefowe systemy oddymiania, czyli takie które obsługują wiele niezależnych stref pożarowych (np. klatki schodowe w kilku klatkach, hale podzielone na sekcje, atrium plus garaże itd.), stawiają szczególne wymagania centralkom sterującym. Muszą one zapewnić niezależne zadziałanie oddymiania w każdej strefie, a zarazem możliwość skoordynowanego działania (np. jednoczesne otwarcie klap napowietrzających w dół budynku, gdy w górnej strefie jest pożar). Ważne jest też spełnienie wymogów formalnych – w Polsce urządzenia muszą posiadać aprobaty CNBOP pozwalające na stosowanie ich w takich rozległych systemach.

AFG-2004 w wielu strefach: W momencie wprowadzania na rynek (lata 2005–2010) centrala AFG-2004 posiadała świadectwa dopuszczenia CNBOP jako urządzenie oddymiające, jednak typowa jej konfiguracja to jedna strefa oddymiania na urządzenie. Aby zbudować system wielostrefowy, należało zastosować wiele central i powiązać je logicznie. Sieć RS-485 między centralami pozwalała na pewien stopień koordynacji – np. można było ustawić, że zadziałanie jednej centrali wyśle sygnał do pozostałych. W praktyce jednak często koordynację między strefami realizowała centrala SSP lub nadrzędny sterownik (podając sygnały jednocześnie do kilku central oddymiania). AFG-2004 spełniała swoją rolę w ramach pojedynczych stref, ale przy kilkunastu strefach pojawiał się spory narzut sprzętowy (wiele jednostek do zainstalowania i okablowania). Mimo to, projekty wielostrefowe z AFG-2004 były wykonywane – po prostu każda strefa była odrębnym modułem z własnym akumulatorowym zasilaniem. Rozwiązanie to jest bezpieczne (brak wspólnych punktów awarii), ale mniej wygodne w obsłudze (trzeba podchodzić do wielu szafek) i integracji.

AFG-4024 w systemach wielostrefowych: Projektując nowsze systemy, często sięga się już po serię 4000, ponieważ spełnia ona aktualne wymagania projektowe dla dużych obiektów znacznie lepiej. Centrale AFG-4024 mają certyfikaty CNBOP dopuszczające je do stosowania nawet w złożonych, wielostrefowych układach oddymiania. Możliwość obsługi kilku stref na raz przez pojedynczą centralę upraszcza zarówno projekt, jak i instalację – np. zamiast 10 central dla 10 stref możemy mieć 4 centrale (każda po 2–3 strefy). Mniej urządzeń to mniej okablowania zasilającego i mniej punktów wpięcia do SSP. Jednocześnie, seria 4024 poprzez sieć wewnętrzną zapewnia synchronizację działania: centrale mogą wymieniać między sobą informacje o stanie. Przykładowo, jeżeli strefy oddymiania wymagają sekwencyjnego otwarcia (najpierw klapy dymowe, potem klapy napowietrzające, aby nie powodować przeciągów), centralki mogą realizować takie zależności czasowe poprzez ustawienia opóźnień na wyjściach lub logiczne sprzężenia.

Z punktu widzenia projektu wielostrefowego, AFG-4024 jest bardziej uniwersalna: ta sama seria może być zastosowana zarówno dla pojedynczej strefy (np. mała klatka schodowa), jak i dla kilkunastu stref (duże obiekty). Skalowalność zapewnia sieć do 32 modułów – co oznacza, że teoretycznie można mieć 32 strefy w jednym systemie adresowalnym. Ponadto integracja z BMS/SSP pozwala na centralne zarządzanie wszystkimi strefami. Seria 4000 spełnia aktualne normy (EN 12101-10 dla urządzeń zasilających systemy oddymiania i odpowiednie normy kompatybilności elektromagnetycznej), co jest wymagane przy odbiorach budynków wielostrefowych.

Przykład zastosowania: Wyobraźmy sobie nowoczesny biurowiec z kilkoma klatkami schodowymi, atrium oraz garażem podziemnym – każda z tych części to osobna strefa oddymiania, a garaż nawet podzielony na sekcje. Stosując centrale AFG-2004, należałoby zainstalować oddzielną centralę na każdą strefę (np. 5–6 oddzielnych urządzeń), a następnie ich sygnały zebrać w SSP i BMS. Stosując AFG-4024, można zgrupować strefy: np. jedna centrala 3L obsłuży trzy klatki schodowe, druga 2L atrium i garaż. W ten sposób mamy tylko 2 urządzenia do integracji, a każda i tak działa niezależnie tam, gdzie potrzeba. W razie rozbudowy budynku (dodania kolejnej sekcji), do sieci można dołączyć kolejną centralę lub – jeśli przewidziano zapas – dołożyć moduł strefy w istniejącej centrali. To daje projektantom większą elastyczność i ekonomię.

Zgodność formalna: Zarówno AFG-2004, jak i AFG-4024 posiadają wymagane polskie świadectwa dopuszczenia CNBOP oraz certyfikaty zgodności z normami europejskimi dla urządzeń oddymiających. Nowa seria, jako nowsza konstrukcja, została przebadana według najnowszych wymagań i jest rekomendowana do nowych projektów. Starsza seria 2004 choć sprawdzona w wielu realizacjach, może nie spełniać pewnych nowszych wytycznych (np. dotyczących odporności na zakłócenia w rozbudowanych systemach cyfrowych). Dlatego do projektów wielostrefowych i inteligentnych budynków zaleca się AFG-4024, która łączy niezawodność z nowoczesnymi funkcjami potrzebnymi przy dużej skali systemu.

Podsumowanie

Seria AFG-4024 stanowi ewolucyjne rozwinięcie cenionych central AFG-2004, odpowiadając na rosnące wymagania współczesnych systemów oddymiania i przewietrzania. Pod względem architektury, nowe centrale zachowują modułowość, lecz pozwalają na obsługę większej liczby stref w pojedynczej jednostce. Komunikacyjnie wprowadzono interfejsy Ethernet i bezprzewodowe, ułatwiając integrację z BMS i zdalny nadzór, podczas gdy poprzednik bazował głównie na RS-485. Dodanie trybu pracy odwrotnej rozszerzyło zakres zastosowań o sterowanie urządzeniami odcinającymi. W zakresie zasilania utrzymano sprawdzony układ 24 V DC z zasilaniem awaryjnym, dodając opcję 48 V dla specyficznych potrzeb oraz dzieląc obwody mocy na mniejsze segmenty dla bezpieczeństwa. Rozbudowa i integracja są znacznie prostsze w nowej serii – więcej stref, więcej wyjść pomocniczych i pełna komunikacja cyfrowa dają przewagę w dużych instalacjach. Obie serie zapewniają kompatybilność z SSP, jednak AFG-4024 lepiej wpisuje się w koncepcję wielostrefowych, zintegrowanych systemów bezpieczeństwa pożarowego w nowoczesnych budynkach.

Wybierając centralę oddymiania do projektu, warto kierować się skalą i wymaganiami funkcjonalnymi systemu. AFG-2004 dobrze sprawdzi się w mniejszych, samodzielnych aplikacjach o prostej strukturze. AFG-4024 będzie natomiast optymalnym wyborem tam, gdzie liczy się skalowalność, komunikacja i zgodność z najnowszymi standardami – czyli w rozległych systemach oddymiania klatek schodowych, garaży, centrów handlowych czy biurowców. Dzięki temu urządzenia firmy AFG (dystrybuowane m.in. przez FUMARO) mogą być precyzyjnie dopasowane do potrzeb każdego projektu, zapewniając bezpieczeństwo pożarowe na najwyższym poziomie technicznym.