Systemy oddymiania

Bezpieczeństwo przeciwpożarowe stanowi jedno z najważniejszych wyzwań w projektowaniu budynków oraz konstrukcji. Pożary są nieprzewidywalnym zjawiskiem, które może grozić zdrowiu i życiu ludzi oraz spowodować znaczne straty materialne. Dlatego coraz większą uwagę przywiązuje się do skutecznych systemów oddymiania, które pozwalają na wyprowadzenie dymu i gorącego powietrza z budynku w przypadku pożaru.

Jednym z najważniejszych rozwiązań w tym obszarze jest system oddymiania grawitacyjnego.

Czym jest system oddymiania?

System oddymiania to zespół technicznych urządzeń i rozwiązań mających na celu skuteczne usuwanie dymu powstałego w wyniku pożaru z wnętrza budynku. Dym pożarowy jest głównym zagrożeniem dla ewakuujących się ludzi, ponieważ znacznie ogranicza widoczność oraz utrudnia oddychanie, co może prowadzić do tragicznych konsekwencji.

W zależności od wielkości, konstrukcji i przeznaczenia budynku, można zastosować różne rodzaje systemów oddymiania. Podstawowym podziałem jest oddymianie grawitacyjne i mechaniczne.

Oddymianie grawitacyjne:

Oddymianie grawitacyjne to rozwiązanie oparte na naturalnym ruchu powietrza spowodowanym różnicą temperatur pomiędzy wnętrzem budynku a otoczeniem. W przypadku pożaru, gorące powietrze unosi się ku górze, a zimniejsze powietrze z zewnątrz wnika do pomieszczenia, wypychając dym na zewnątrz przez odpowiednio umieszczone otwory oddymiające. W takim systemie kluczowe znaczenie ma umiejscowienie i rozmiar otworów oddymiających, aby zapewnić odpowiedni przepływ powietrza i skuteczne usuwanie dymu.

Oddymianie grawitacyjne jest szczególnie skuteczne w budynkach o jednolitej strukturze, gdzie naturalny przepływ powietrza może działać w sposób niezakłócony. Wiele budynków użyteczności publicznej, takich jak hale sportowe czy centra handlowe, korzysta z tego typu rozwiązania ze względu na prostotę i niezawodność.

Grawitacyjny system oddymiania – co to jest i jak działa?

Podstawowe pojęcia:

Otwory oddymiające: Są to specjalnie zaprojektowane otwory w dachu lub ścianach budynku, które pozwalają na naturalne wyprowadzenie dymu i gorącego powietrza na zewnątrz.
Klatki oddymiające: Klatki oddymiające to specjalne przegrody wewnątrz budynku, które umożliwiają przepływ dymu z obszarów pożaru do otworów oddymiających. Mają za zadanie uniknięcie przenikania dymu do innych części budynku.
Kanały powietrzne: Kanały powietrzne prowadzą powietrze z zewnątrz do otworów oddymiających, co tworzy naturalny przepływ powietrza, wspomagający oddymianie.
Sterowniki i czujniki: System oddymiania może być wyposażony w różnego rodzaju czujniki dymu, temperatury i innych parametrów, które pozwalają na automatyczne uruchomienie systemu w przypadku pożaru.
Automatyczne otwieracze: Automatyczne otwieracze umieszczone na otworach oddymiających reagują na sygnał z czujników i automatycznie otwierają się, ułatwiając wyprowadzenie dymu.
Systemy zasilania awaryjnego: W celu zapewnienia niezawodności systemu w przypadku braku prądu, może być użyte zasilanie awaryjne, takie jak generatory prądu.
Centrale sterujące: Centrale sterujące pozwalają na ręczne lub zdalne sterowanie systemem oddymiania, a także umożliwiają monitorowanie jego działania i diagnozę ewentualnych problemów

Wymagania do projektowania systemu oddymiania grawitacyjnego:

Analiza przepisów i norm: Projektowanie systemu oddymiania grawitacyjnego powinno być zgodne z przepisami, normami i wytycznymi dotyczącymi bezpieczeństwa przeciwpożarowego. W zależności od kraju i regionu, mogą istnieć różne regulacje dotyczące projektowania i eksploatacji takich systemów.
Analiza budynku: Projektanci muszą przeprowadzić dogłębną analizę budynku, w którym ma być zainstalowany system oddymiania. Muszą wziąć pod uwagę jego układ, wysokość, objętość oraz konstrukcję, aby właściwie określić umiejscowienie otworów oddymiających i dopływu powietrza.
Obliczenia aerodynamiczne: Istotnym elementem projektowania jest przeprowadzenie obliczeń aerodynamicznych, które pomogą określić optymalny rozmiar i liczbę otworów oddymiających oraz dostateczny dopływ powietrza.
Drogi ewakuacji: Projektanci muszą zapewnić odpowiednie drogi ewakuacyjne, które pozwolą ludziom w bezpieczny sposób opuścić budynek w przypadku pożaru. Otwory oddymiające nie powinny blokować tych dróg ewakuacyjnych.
Zapewnienie bezpieczeństwa: System oddymiania powinien być zaprojektowany tak, aby nie powodować niebezpiecznego zasysania dymu do sąsiednich pomieszczeń ani rozprzestrzeniania ognia.
Awaryjne zasilanie: W przypadku awarii zasilania elektrycznego, system oddymiania powinien być wyposażony w alternatywne źródła zasilania, na przykład generatory prądu.
Monitorowanie i sterowanie: Współczesne systemy oddymiania grawitacyjnego często są wyposażone w zaawansowane systemy monitorowania i sterowania, które pozwalają na automatyczne lub zdalne zarządzanie nimi.

W obliczaniu wymaganej powierzchni oddymiania i napowietrzania, należy wziąć pod uwagę różne czynniki, takie jak wielkość pomieszczenia, ilość i rodzaj urządzeń użytkowych, liczba osób przebywających w danym obszarze, a także normy i przepisy dotyczące bezpieczeństwa przeciwpożarowego.

Poniżej przedstawiamy elementy systemu oddymiania i napowietrzania oraz możliwości zastosowania czujnika deszczu i wiatru:

Siłowniki drzwiowe napowietrzające: Siłowniki drzwiowe napowietrzające są urządzeniami montowanymi na drzwiach, które w odpowiednim momencie otwierają się, aby zapewnić naturalny przepływ powietrza do pomieszczenia. Ich działanie może być zależne od zewnętrznych czujników, przycisków lub sygnałów z systemu alarmowego.
Klapy dymowe: Klapy dymowe to mechanizmy umieszczone na otworach oddymiających, które automatycznie otwierają się w przypadku pożaru, umożliwiając wyprowadzenie dymu na zewnątrz. Wspomagają naturalny ruch powietrza, przyczyniając się do oddymiania.
Czujnik deszczu i wiatru: Czujniki deszczu i wiatru mogą być użyte do automatycznego sterowania działaniem systemu napowietrzania. Czujnik deszczu pozwala na zamknięcie klapy dymowej w przypadku deszczu, aby uniknąć wyprowadzania deszczowej wody do wnętrza budynku. Czujnik wiatru może kontrolować otwarcie klapy dymowej w zależności od siły wiatru, aby zachować odpowiedni przepływ powietrza.
Okna oddymiające i napowietrzające: Okna oddymiające są zaprojektowane tak, aby mogły być otwierane w celu wyprowadzenia dymu z budynku w przypadku pożaru. Okna napowietrzające natomiast umożliwiają ręczne lub automatyczne wietrzenie pomieszczeń dla zwiększenia komfortu użytkowników.
Czujki dymu: Czujki dymu są kluczowymi elementami systemu oddymiania. Wykrywają obecność dymu w pomieszczeniu i wysyłają sygnał do systemu, co uruchamia odpowiednie urządzenia (np. klapy dymowe, siłowniki napowietrzające) w celu usunięcia dymu i dostarczenia świeżego powietrza.
Sygnalizatory akustyczne: Sygnalizatory akustyczne są używane do informowania ludzi w budynku o pożarze i konieczności rozpoczęcia procedury ewakuacji. Informują o konieczności skorzystania z dróg ewakuacyjnych i wyjść awaryjnych.
Przyciski oddymiania i przewietrzania: Przyciski oddymiania i przewietrzania umożliwiają ręczne sterowanie systemem. W przypadku pożaru lub konieczności poprawienia jakości powietrza można ręcznie uruchomić odpowiednie urządzenia, takie jak klapy dymowe czy siłowniki drzwiowe napowietrzające.

Podsumowując, system oddymiania i napowietrzania musi być starannie zaprojektowany i wyposażony w odpowiednie urządzenia, takie jak siłowniki drzwiowe napowietrzające, klapy dymowe, czujki dymu, przyciski oddymiania i inne, aby zapewnić skuteczne usuwanie dymu i dostarczanie świeżego powietrza, a także zapewnić bezpieczeństwo ludzi przebywających w budynku w przypadku pożaru.